Vorige week organiseerde mediamagnaat Trevor Ncube (TN) een inauguraal Ideeënfestival in Nyanga, waarbij werd gezocht naar transformatieve ideeën die de economie kunnen veranderen. Het festival, dat de bijnaam “Zim Davos” kreeg, behandelde een aantal ideeën die behoorlijk boeiend waren. In deze editie pakken we uit hoe industriële hennep de economie kan veranderen. Ncube sprak met de oprichter en algemeen directeur van de Zimbabwe Industrial Hemp Trust, Zorodzai Maroveke (ZM), die het brein is achter de legalisatie van hennep in Zimbabwe.
ZM: Ik heb dit idee in 2016 bedacht via een eenvoudige conceptnota die toen naar het OPC (Office of the President and Cabinet) is gelekt. Het trok de aandacht van de regering. Dus in 2018, omdat ze een regeringswisseling doorvoerden, kwamen de zaken in een stroomversnelling en had ik natuurlijk meer vertrouwen om door te zetten. Het eerste stuk wetgeving was Statutory Instrument (SI) 162 van 2018, de productie van cannabis voor wetenschappelijke doeleinden, voor de productie van medicinale cannabis voor wetenschappelijke en onderzoeksdoeleinden. Vervolgens hadden we in 2019 de decriminalisering, of eigenlijk de definitie van hennep in het wetboek van strafrecht. De reden waarom ik daarop heb aangedrongen, is omdat hennep nog steeds vastzat in de categorie gevaarlijke drugs, en we zeiden dat dit onterecht gecriminaliseerd is.
Dus via het ministerie van Justitie definieerde het wetboek van strafrecht wat hennep was en gaf het bevoegdheden aan het ministerie van Landbouw om te komen met de productie van industriële hennep, dat is SI 208. Dat was de productie van hennep onder het mom van de wet op de industriële hennep. Dat was de productie van hennep onder de Agricultural Marketing Act. Toen mensen met de productie begonnen, merkten we dat iedereen zich richtte op botanische cannabis, of het nu medicinale cannabis was of zelfs hennep. Ze maalden voor de bloem om medicijnen van te maken, omdat iedereen dacht dat dat het laaghangende fruit was.
Maar toen begonnen we een probleem te zien. De definitie van hennep was: cannabis met 0,3% of minder van de psychoactieve stof. Onze partners in Malawi hadden ons al verteld dat dit niet houdbaar was vanwege onze breedtegraad. Het betekende dus dat iedereen gearresteerd zou worden omdat onze hennep een beetje boven de 0,3% zou zitten.
Dat betekent dat je marihuana kweekt. Toen ben ik in november 2021 een ander lobbyproject begonnen en heb ik een position paper ingediend bij de regering om dit ding te schrappen en het om te beginnen op 1% te stellen.
Het kostte me nog een jaar en ik werd erg wanhopig omdat er nu verkiezingen waren en ik niet wist wat er na de verkiezingen zou gebeuren. Ik werd een beetje opdringerig en zei: “Mijnheer de Voorzitter, deze 1% moet worden opgenomen in de wetsvoorstellen die zijn aangenomen. We hadden het geluk dat hij twee weken voor de verkiezingen opstond en Zimbabwe werd het tweede land in Afrika waar het daadwerkelijk werd gelegaliseerd.
TN: Wat heeft volgens u bijgedragen aan uw succes om deze documenten voor te leggen aan de overheid en hoe moeten we dat doen als we voor zulke grote uitdagingen staan?
ZM: Voor alle jongeren daarbuiten: begrijp de omgeving waarin we leven, de politieke betekenis. Sommigen zullen te bang zijn om het te proberen, maar op het moment dat je heel gepassioneerd raakt over iets en het is een heel groot idee, dan wordt het politiek. Ik heb me het terrein eigen gemaakt.
Dus ik zou zeggen dat het een strategie was. Er zijn bergen voor me, maar hoe ga ik om die bergen heen? In feite heb ik de kunst van het navigeren onder de knie gekregen, niet alleen op het Zimbabwaanse politieke terrein, maar ook op het Afrikaanse politieke terrein.
Ik heb Afrikaanse politici begrepen en ik heb de kunst onder de knie gekregen om ze dingen te laten doen die ze normaal niet zouden doen. Door een weg van weerstand te kiezen, door hun belangen, hun zorgen en hun angsten te begrijpen en ze aan te spreken. Door niet confronterend en respectvol te zijn. Ik heb wegen van weerstand gevonden, maar het was niet gemakkelijk.
TN: Waar staan we nu, om de industrie te helpen moeten we de oogst natuurlijk laten groeien. Hoeveel licenties zijn er afgegeven? Hoeveel kweken we en wat is de kwaliteit?
ZM: Industriële hennep en medicinale cannabis zijn bij wet gescheiden. Je merkt dat medicinale cannabis een agrofarmaceutische business is. Het is erg complex en kapitaalintensief vanwege de aard van de dictaten van de markt. Het wordt streng gereguleerd door het Ministerie van Volksgezondheid in Zimbabwe en de licenties kosten US$57 000. Ze zijn vijf jaar geldig. Ze zijn vijf jaar geldig. Op dit moment heeft de regering ongeveer 60 licenties afgegeven. En ik kan u vertellen dat nog geen tiende van die vergunningen actief is.
Ten eerste hebben we beleidskwesties die investeerders afschrikken en die investeerdersmoeheid veroorzaken. We zijn de financiering van deze projecten kwijtgeraakt. Er is geen lokale technische expertise. Je moet vaardigheden importeren, wat weer erg duur is.
Soms gaat het om de markt. Dus iemand is bang om te investeren omdat ze nog niet zeker zijn van een markt. Het is een situatie van de kip en het ei. Soms hebben ze de markt niet, de financiering is er niet meer, en de technische expertise, en dan blijft het beleid veranderen. Er is geen consistentie in het beleid voor medicinale cannabis. Dat is erg ontmoedigend geweest.
TN: Hoe zit het met de andere kant?
ZM: Industriële hennep is nu gewoon een gewas dat valt onder het Ministerie van Landbouw en de Agricultural Marketing Authority van het agentschap. De duurste vergunning voor hennep is US$500 en dat is dan die voor een handelaar.
TN: Hoeveel hennep kweken we?
ZM: Juist, we hebben niet meer dan 50 hectare. Want de meeste mensen die horen dat ik hennep kweek, kweken botanische hennep. Wat ik bedoel is dat ze het kweken om de bloem te krijgen. De bloem maakt cosmetische producten, maar ze telen geen vezelgraan, en dat is waar mijn passie ligt. Daar ligt het probleem. Mensen begrijpen de vezelgraanoogst niet. Zelfs de regering heeft het gesteund, maar ze zitten ook vast om te zeggen: hoe verwijderen we het?
TN: Hoeveel vezelgraan doen we?
ZM: Nul.
TN: Kunt u ons vertellen over de mogelijkheid om hennep als hout te gebruiken? Hebt u een voorbeeld?
ZM: Wat we zeggen is dat industriële hennep multidisciplinair is. Daarom hebben ze wetten gemaakt, specifieke wetten voor hennep. Het is niet ondergebracht bij een ander gewas of tuinbouw of iets dergelijks. Dus als we zeggen dat hennep hout kan maken, hebben we hier meubels. Als we alternatief hout hebben dat we kunnen halen uit een gewas dat in vijf maanden groeit, vergeleken met een boom die in 23 jaar groeit, wat hebben we dan gedaan om bomen te kappen? Zijn we echt bezig met duurzaamheid? Deze producten kunnen ook in de bouw worden gebruikt. Als we het over hout hebben, kijken we ook naar hennephoutpellets.
Zo hebben we alternatieve brandstof voor het drogen van tabak. Je hebt gezien dat er gombomen worden geplant voor bebossing.
Het duurt ongeveer zeven jaar voordat gombomen volwassen zijn. Dat betekent dus dat een hectare de komende zeven jaar niet productief zal zijn voor voedselproductie of wat dan ook.
Maar je kunt dezelfde hoeveelheid houtpulp krijgen als je een hectare hennep kweekt in vijf maanden. En je kunt zeven jaar lang roteren en voedsel verbouwen.
TN: Waarom doen we dat niet?
ZM: Er is een enorme kenniskloof. Eerlijk gezegd begrijpen we de landbouw van hennep niet omdat het een nieuw gewas is. We begrijpen de industriële verwerking en alle technologieën, alle AI, de productie niet, totdat we bij het product aankomen. We begrijpen de business case niet. Levert het geld op of niet? Dus iemand met 10 miljoen dollar zou zeggen: “Ik vind je idee goed, maar laat me de business case zien. Hoe toon ik iemand een business case als ik de agrotechnische kant van de zaak niet ken? We moeten onderzoek doen en het verbouwen in de verschillende ecologische regio’s van Zimbabwe. Als het Gokwe is dat goed gedijt, betekent dit dat we onze fabrieken in Gokwe moeten opzetten.
TN: Dat kan een groot, zwaar project zijn. Denk je dat de regering het begrijpt?
ZM: Ze snappen het, maar ik zie niet de wil om te doen wat nodig is om een sterke basis te leggen voor de commercialisering van industriële hennep in Zimbabwe.
TN: Laten we verder gaan met het volgende, textiel. Is hennep een bron van textielproducten?
ZM: We hebben onderzocht wat het laaghangende fruit is in termen van de textielwaardeketen en stof is waarschijnlijk het moeilijkst. Zoals je kunt zien, hebben we hennepkatoen. Je kunt er dus maandverband van maken, je kunt er stof van maken. We realiseerden ons dat het laaghangende fruit de industriële fruitstijlen zouden zijn. Je kunt er waarschijnlijk ook touwen van maken voor de tuinbouw.
We exporteren veel naar Nederland, zoals onze tuinbouwproducten, maar Nederland heeft gezegd dat ze geen plastic verpakkingen meer willen. Dus de bloemen kunnen niet meer aan die plastic touwtjes worden gebonden. Het moeten duurzame producten zijn. Dus voor de tuinbouw zou dat touw bijvoorbeeld handig zijn. Dus je merkt dat de mogelijkheden kolossaal zijn.
TN: Je hebt het over textiel en dan heb je het over klimaatverandering, duurzaamheid.
ZM: En nog veel meer. We zeggen dus dat hennep een enorme, belangrijke sociale, economische en milieu-impact heeft. Het heeft ook positieve politieke implicaties. Daarom steunt de Zimbabwaanse regering dit omdat ze de toekomst hiervan begrijpen. Maar wat betreft de implementatie, want we hebben gezegd dat het regelgevend kader er is, maar wat betreft het beleid zitten we nu op een ander niveau. We hebben onderzoek en ontwikkeling nodig om commercieel te kunnen gaan.
TN: Dan de bouw?
ZM: We hebben een baksteen ontwikkeld als onderdeel van ons onderzoeksproces hier in Zimbabwe. De bouw is een van de grootste veroorzakers van emissies en dergelijke. Dit is op dit moment heel belangrijk in Oekraïne. Het eerste hennephuis werd vele, vele jaren geleden in Frankrijk gebouwd. Het is niet nieuw, het is niet nieuw, er is niets speciaals, Zimbabwe loopt gewoon achter. Dus met de bouw hebben we de mogelijkheid om een demonstratiegebouw te maken voor de plaatselijke gemeente in Harare. Nogmaals, het komt neer op financiering, maar Zimbabwe heeft een enorme kans.
TC: Wat bedoel je met het is enorm voor ons? Leg uit.
ZM: In de klimaateconomie hebben ze wat ze permanentie noemen. Je kunt dus niet zomaar zeggen dat we bomen hebben gekweekt en koolstof hebben afgevangen, want soms ontsnapt de koolstof. Maar wat we nodig hebben, is wat we zeggen, koolstof voorgoed vastleggen. Dat is wat de hennepsteen kan doen. Het legt koolstof voor de rest van zijn leven vast en het versteent en wordt een hard gesteente. Het is dus een koolstofput en kan koolstofkredieten opleveren.
TC: En papier?
ZM: Ja, we kunnen ook papier maken van hennep. We hebben experimenten gedaan en 10 monsters papier gemaakt van hennep die hier in de gevangenissen wordt gekweekt en we realiseerden ons dat het laaghangende fruit toiletpapier zou zijn.
Zimbabwe verbruikt 800 ton toiletpapier per maand. 500 ton is belangrijk. Ik denk dat je op straat de skin saver restaurants hebt gezien. Dat is buitenlands geld dat we gebruiken omdat we geen toiletpapier van hoge kwaliteit kunnen produceren. We hebben een lokale toiletpapierfabrikant die 300 ton produceert. Maar wat gebeurt er? Zij hebben ook deviezen nodig.
Ze exporteren hun lage kwaliteit naar Burundi, Zambia en Malawi, ongeveer 200 ton. Wij houden er 100 over.
We hebben nog steeds een tekort als het gaat om de vraag en nu zeggen we dat hennep de grondstof kan produceren waar dit lokale bedrijf geen toegang toe heeft omdat het buitenlandse valuta nodig heeft om papierpulp uit Zuid-Amerika te halen.
